การตระเตรียมลวดลายด้วยวิธีรอยเขียนเคลือบบนเคลือบและการเกลาการระบายสี

การตกแต่งลวดลายด้วยวิธีการเขียนเคลือบบนเคลือบและการขูดลวดลาย
โดย พรทิพย์ เวียงอำพล
การตกแต่งสินค้าเซรามิกส่วนมากแล้วจะใช้เทคนิคแบบผสมผสาน การตกแต่ง
สินค้าก่อนเผาดิบ มีทั้งที่ทำต่อทรงของสินค้าโดยตรง เช่น ทำให้เกิดการเหยเก
เสียศูนย์ การทำให้เป็นทรงรี การตีเหลี่ยม หรือตัดเหลี่ยม เป็นต้น ซึ่งผลที่ได้คือ ผลิตภัณฑ์
จะมีลักษณะดีเยี่ยม ผิดแผกจากหุ่นที่เกิดจากการปั้นแป้นหมุนหรือการหล่อแบบประจำ
นอกจากนี้ยังมีการเติมแต่งบนพื้นผิวของผลิตภัณฑ์ เช่น การขีดลาย การเซาะร่องขนาน
การแกะลาย การทำลายคราดหวี การถมลาย การฉลุลาย การประทับลาย ซึ่งจะทำให้
เกิดลวดลายต่าง ๆ บนพื้นผิวของสินค้า นอกจากการตกแต่งผลิตภัณฑ์ก่อนการเผาดิบแล้ว
การตกแต่งผลิตภัณฑ์ที่เผาดิบแล้วก็มีหลากหลายวิธีเช่นกัน อาทิ การใช้เอนโกบและน้ำสลิป
การเขียนสีในเคลือบ สีบนเคลือบ สีใต้เคลือบ หรือการเผาสีประกายมุก
ในการจัดอบรมหลักสูตร “การตกแต่งผลิตภัณฑ์เซรามิกด้วยเทคนิคแบบผสมผสาน” โดย
กรมวิทยาศาสตร์บริการ ในครั้งนี้ จะได้ถ่ายทอดเคล็ดการตกแต่งด้วยวิธีการเขียนเคลือบบน
เคลือบและการขูดลวดลาย อุปกรณ์ที่ใช้หาได้ทั่วไป เหมาะสำหรับผู้เริ่มต้นการทำงานตกแต่ง
สามารถปรับใช้ใช้วัสดุอื่น ๆ มาตกแต่งได้ มีข้อควรคำนึงขณะปฏิบัติงาน เช่น ต้องทำงาน
ให้เสร็จในคราวเดียวเพื่อป้องกันน้ำเคลือบหลุดล่อน
การตกแต่งสินค้าเซรามิกส์ด้วยน้ำเคลือบทึบสี จะใช้น้ำเคลือบสีตรงข้ามกันมา
ตกแต่ง เช่น เคลือบทึบสีดำเป็นพื้น ตกแต่งลวดลายด้วยเคลือบทึบสีขาว ในขณะที่น้ำเคลือบ
ยังไม่ได้ทำการเผาเคลือบ เน้นลวดลายให้เด่นชัดโดยการใช้น้ำเคลือบข้นและการชูดขีด จากนั้น
นำไปเผาที่อุณหภูมิเคลือบ ผลิตภัณฑ์ที่ได้จะมีความสวยงามลึกซึ้งกว่าการเขียนด้วยสีธรรมดา

อุปกรณ์
- น้ำเคลือบทึบสี
- สีใต้เคลือบ
- พู่กันขนยาว No.1
- พู่กันธรรมดา No.8 และ No.12
- พู่กันจีน
- จานสี
- ถ้วยน้ำ
- เครื่องมือปั้นขนาดเล็ก หรือ เหล็กปลายแหลม
- สินค้าเผาดิบ

2
วิธีทำ
เคลือบสินค้าที่เตรียมไว้ด้วยวิธีการพ่นเคลือบให้ทั่วและมีความหนา
พอสมควร (ประมาณ 2 ครั้ง) น้ำเคลือบที่จะใช้เขียนตกแต่งจะต้องมีความข้นเหมาะ
ไม่ข้นหรือใสเกินไป สีที่ใช้ควรเป็นสีตรงข้ามกับสีเคลือบ การจัดวางชิ้นงานในเตาเผาควรวางใน
บริเวณที่มีอุณหภูมิสูงกว่าส่วนอื่น ๆ เพื่อให้น้ำเคลือบหลอมตัวเข้าหากัน เผาที่อุณหภูมิของ
น้ำเคลือบ
ข้อเสนอ
- ใช้เหล็ก หรือ เครื่องมือปั้นขนาดเล็กขูดเน้นลวดลายให้สวยงาม เพื่อให้เห็น
ความเบี่ยงเบนของพื้นผิว
- การพ่นผิวด้วยสีเข้ม แล้วตกแต่งลวดลายด้วยสีอ่อน เช่น ใช้น้ำเคลือบสีดำ
พ่นผิวผลิตภัณฑ์ แล้วใช้น้ำเคลือบสีขาวมาผสมด้วยสีใต้เคลือบ เป็นสีตามที่มีอยู่ในธรรมชาติมา
ตกแต่งลวดลายบนพื้นผิวสีดำ ผลที่ได้จะให้ความสวยงามที่ดูลึกซึ้งยิ่งขึ้น
ขั้นตอนการปฏิบัติ

1. เตรียมอุปกรณ์สำหรับการตกแต่งลวดลายด้วยเคลือบบนเคลือบ
พ่นเคลือบผลิตภัณฑ์ 2 ครั้ง เพื่อให้มีความหนาพอควร

2. เตรียมสินค้าเผาดิบแล้วนำไปพ่นเคลือบสีพื้นด้วยเคลือบสีดำ
สินค้าเซรามิกที่พ่นเคลือบเสร็จแล้ว

3. ใช้พู่กันจีนจุ่มน้ำเคลือบสีขาวเพื่อเขียนลายบนผลิตภัณฑ์เซรามิก

4. ใช้สีใต้เคลือบเขียนตกแต่งเพื่อให้เกิดเป็นมิติ ลวดลายและแสงเงา บนสินค้า

5. ใช้เคลือบสีขาวตกแต่งอีกครั้งเพื่อเพิ่มการวาดเขียน

6 ใช้นิ้วเกลี่ยเพื่อให้เกิดระยะใกล้ / ไกล ของภาพบนผลิตภัณฑ์และทำให้ภาพดู นุ่มนวลขึ้น
ทำทั่วทั้งใบ และใช้เหล็กขูดน้ำเคลือบตกแต่งในส่วนที่ไม่ต้องการออก
เทคนิคการแก้ปัญหาระหว่างการทำงาน
• กรณีเคลือบที่ใช้ในการตกแต่งหลุด ให้ใช้พู่กันจุ่มในน้ำเคลือบแล้วค่อย ๆ
แตะลงไปตรงบริเวณที่เคลือบนั้นหลุด รอให้แห้งแล้วค่อย ๆ เติมน้ำเคลือบลง
ไปจนได้ระดับที่เท่ากัน จากนั้นเกลี่ยให้เรียบด้วยนิ้วมือหรือเครื่องมือตกแต่ง
• กรณีเคลือบที่ใช้ในการตกแต่งเกิดฟองอากาศ ให้ใช้เล็บมือค่อย ๆ กดให้
ฟองอากาศนั้นหายไป

7. ทำการขูดลายบนผลิตภัณฑ์เพื่อให้เกิดมิติของภาพ ระยะใกล้ / ไกล และลวดลายบน
ผลิตภัณฑ์
ข้อควรคำนึง การตกแต่งด้วยเทคนิคนี้ ควรทำให้เสร็จขณะที่น้ำเคลือบยังมีความชื้น
เพราะหากพ่นเคลือบแล้วปล่อยทิ้งไว้นาน เมื่อทำการตกแต่งทั้งการเขียนและการขูด เคลือบอาจ
หลุดทำให้การทำงานตกแต่งยากและได้ผลงานที่ไม่สมบูรณ์

8. พ่นเคลือบสีขาวลงบนผลิตภัณฑ์ส่วนที่เขียนเป็นดอกไม้บาง ๆ อีก 1 ครั้ง แล้วใช้
แอร์บรัชพ่นสีใต้เคลือบส่วนที่เป็นเกสรของดอกไม้ (เนื่องจากน้ำเคลือบหมดความชื้น จึงควรจะ
ช่วยด้วยการพ่นแทนการเขียนด้วยมือ)

9. นำชิ้นงานที่ตกแต่งเสร็จเรียบร้อยแล้วเข้าเตาเผาที่อุณหภูมิ 1230 องศาเซลเซียส
ผลิตภัณฑ์ที่ได้จะมีความสวยงาม ลวดลายที่ตกแต่งจะดูนุ่มนวลลึกซึ้งแตกต่างจากการตกแต่ง
ด้วยวิธีอื่น
ภาคตกแต่งลวดลายด้วยน้ำเคลือบบนเคลือบก่อนเผาเคลือบ
(ผลงานของสมาชิกศูนย์ศิลปาชีพสีบัวทอง จังหวัดอ่างทอง)
10ตัวอย่างลวดลายในการตกแต่งผลิตภัณฑ์เซรามิก

โดย นางพรทิพย์ เวียงอำพลร

คำค้นหาที่เกี่ยวข้อง : แก้วเซรามิค

ที่มา : http://www.kaewceramic.com